फागुन २७ काठमाडौं ।
सिमसार क्षेत्रको अतिक्रमणले गर्दा कछुवा उच्च जोखिममा परेको छ। कछुवाका लागि उपयुक्त आहारा र बासस्थानको उपलब्धता कम हुँदा कछुवा प्रजातिको सङ्ख्या घट्न सक्ने जनाएको छ।
अनुसन्धानकर्ताको अनुसार सिमसार क्षेत्रको अतिक्रमणले कछुवा उच्च जोखिममा पर्न सक्ने जनाएको हो। सिमसारमा रहने कछुवा संरक्षमा कम महत्व दिँदा कछुुवा जोखिममा पर्न सक्ने सम्भावना बढ्दै गएको प्राणीशास्त्रका उपप्राध्यापक रामचन्द्र अधिकारीले बताएका छन्।
विगतका वर्षहरुमा प्रशस्त मात्रामा सिमसारमा देखिने कछुवा पछिल्ला वर्षहरुमा कम देख्न पाईएको बेलबारी–११ का राजन पोख्रेलले बताएका छन्।
मोरङको बेलबारीस्थित बेतना सिमसारमा दुई वर्षअघि सङ्कटापन्न सूचीमा रहेको ‘ब्लाक सफ्टसेल’ नामक कछुवा दुई दर्जनभन्दा बढीको सङ्ख्यामा रहेको वैज्ञानिकको टोलीले पत्ता लगाएको थियो।
हालसम्म नेपालमा कछुवाका १७ प्रजाति र दुई उपप्रजाति फेला परेका छन्। तीमध्ये १३ वटा कडा हाड र चार प्रजातिको नरम खपटा भएका छन्।
मोरङमा करिब एक दशकदेखि सिमसार संरक्षणमा लाग्दै आएका अनुसन्धानकर्ता पोखरेलले हालसम्म एक दर्जनभन्दा बढी कछुवाको उद्धार गरेर विभिन्न सिमसार क्षेत्रमा छाडेको जानकारी पनि दिएका छन्।
जलवायु परिवर्तनका कारण हुने तापमान वृद्धिका कारण कछुवा प्रजातिलाई स्वाभाविक रूपमा असर गर्न सक्ने बताएका छन्।
नेपालमा पाइने कछुवामध्ये इलङ्गेटेट टर्टोइस (लाम्चे कछुवा, ठोटरी), तीन धर्के कछुवा (ट्राइक्यारिनेटा) मात्र जमिनमा पाइने र धेरै प्रजातिका कछुवाहरू सिमसारमा आश्रित हुने जनाएका छन्।
